Το βροντερό «ΌΧΙ» του 1940 αποτελεί το λανθάνον σύμβολο της ιστορίας

Η εποχή μας φρόντισε να μας δώσει ένα τέλος σε ότι μέχρι χθες μας παραχωρούσε  μια στιγμή αξιοπρέπειας, ένα μέγεθος υπερηφάνειας  για κάποιες στιγμές, και σ’ ότι μας χάριζε ένα νόημα.

Όλα μπήκαν στο περιθώριο, πέρασαν στα αζήτητα, στο αδρανές υλικό μιας πληροφορίας στην Wikipedia. Τίποτε δεν μας επηρεάζει και αυτό γιατί βρισκόμαστε σε μια εποχή που δεν υπάρχει επαρκή αυτόνομη ενέργεια αλλά όλα  κάνουν κούρσα δρόμου με ταχύτητες διαφυγής.

Το νόημα όμως δεν αντέχει τις επιταχύνσεις και αυτό γιατί είναι βίωμα καταστάλαγμα εμπειρίας, ή ακόμη καλύτερα θα λέγαμε ότι το νόημα είναι πάντα μια μαρτυρία.

Όμως στην εποχή όπου το νόημα, η ιστορία, εισέρχονται στη φυγοκέντρηση που προκαλούν τα γεγονότα, στο απεριόριστο χωροχρόνο τους, τότε και αυτά διαχέονται και κατατεμαχίζονται όπως ένα σωματίδιο στη φυσική.

Για παράδειγμα πως μπορεί κάποιος να αποδώσει το νόημα της ιστορίας του ΟΧΙ του 1940 σε μια εποχή όπου όλα τρέχουν με ταχύτητες δίχως επιστροφή. Για παράδειγμα κορωνοϊός με μέτρα περιοριστικά, εβδομαδιαίες οδηγίες  για να εγκλιματιστούμε στη νέα κανονικότητα, αλλαγές συνόρων, ξένοι πληθυσμοί, παραχώρηση  ονόματος (Μακεδονία), κλπ, σε αυτές τις ταχύτητες  το ιστορικό γεγονός του 1940 δεν βρίσκει χώρο να τρυπώσει. Παραμένει στα αζήτητα ή στην καλύτερη των περιπτώσεων γίνεται ένας ψίθυρος, στον  ψυχρό κοινωνικό χώρο, όπου όλες οι ιστορίες παγώνουν γιατί επιβραδύνονται τα σύγχρονα γεγονότα διαδεχόμενα το ένα το άλλο που τελικά χάνονται μέσα στην αδιαφορία.

Το ΌΧΙ του 1940 αποτελεί σήμερα ένα λανθάνον σύμβολο της ιστορίας μας. Θα ακουστούν βέβαια αυτές τις μέρες, λιβανιστικές ρητορείες από κάποιες επίσημες παράφωνες τρομπέτες, αλλά και ψαλμωδίες από δημοκράτες των καλών ευκαιριών και ανεμώνες λόγων από κομματικούς θαμώνες του πατριωτικού τόξου αλλά η ουσία θα παραμείνει ανέγγιχτη, η σύμβαση της αφαίρεσης έχει κάνει καλή δουλειά τα ιστορικά γεγονότα παραμένουν σε εφτασφράγιστη σιωπή.

Το ΌΧΙ, του 1940 δεν βρίσκει θέση στο άμεσο σχήμα της συνεχιζόμενης κυριαρχίας, δεν βολεύεται στο αίτημα της προσαρμογής και της νέας κανονικότητας με δικαιολογίες περί προστασίας  από τον κορωνοϊό, γιατί το ‘ΟΧΙ του 1940 είναι ένας  πυρετός  της ύπαρξης. Είναι ο εσωτερικός χρόνος που συνάζει στις εμβιώσεις για να ανασυνθέσει τους απολεσμένους θησαυρούς της ιστορικής μας αξιοπρέπειας.

Γι’ αυτό αν κάνουν το λάθος και το ξεκλειδώσουν από το κατώγι της ιστορίας και το βάλουν στη συμβολική κυκλοφορία ενός νοήματος τότε θα τρέχουν και δεν θα φτάνουν. Επειδή όμως επιθυμούν  οι εθνονιχιλιστές το νόημα  να αναδύεται – όπως εξάλλου όλα τα νοήματα –  μέσα από μια νεύρωση, έτσι και το ΌΧΙ του 1940 θα το προσδιορίσουν ως  νευρωσικό εθνικιστικό σύμβολο, όπως και τα 12 ναυτικά μίλια, αυτό δεν μας λένε, όπως και το γεγονός να ξανακερδίσουμε τη χώρας μας χωρίς μνημόνια, και χωρίς εποίκους σταλμένους ως τουρίστες, χωρίς υποταγές σε παγκοσμιοποιημένες κυριαρχίες.

Τελικά το ‘ΟΧΙ του 1940 είναι για κάποιους νοσταλγούς της χρονικότητας όπου επιμένουν στο συμβολικό σύστημα των συγκινήσεων και θέλουν να βλέπουν μια πατρίδας που μπορεί να υπάρχει με αξιοπρέπεια. Εκεί δηλαδή, όπου οι έννοιες πατρίδα, ανεξαρτησία, ελευθερία, δεν καλύπτονται από αδρανείς σημασίες, δεν υποθηκεύονται σε αμεριμνησίες ή σε μια κατά συνθήκη αλήθεια προοπτικής. Θα λέγαμε ότι το ΟΧΙ του 1940 σήμερα λειτουργεί ως σοκ, στην αφυπνιστική επίδραση της συνείδησης.

Απόστολος Αποστόλου Δρ. Φιλοσοφίας