«Πολύ θετική» η συνάντηση Τραμπ – Πούτιν, σύμφωνα με το Κρεμλίνο

Από τη στιγμή που ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Βλαντίμιρ Πούτιν αποβιβάστηκαν από τα αεροπλάνα τους σε μια αεροπορική βάση της εποχής του Ψυχρού Πολέμου έξω από το Άνκορατζ της Αλάσκας, οι δημόσιες επαφές τους ήταν ιδιαίτερα φιλικές, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ να χειροκροτεί τον Ρώσο ηγέτη, με ανταλλαγή χαμόγελων, ένα χτύπημα στον ώμο, σε μια ζωηρή αλλά σαφώς φιλική συνομιλία στο κόκκινο χαλί, όπως σημειώνει ο Jamie Dettmer σε άρθρο γνώμης για το Politico.

Αν και αυτό δεν συνέβη και η Ουκρανία δεν «ξεπουλήθηκε», ο Πούτιν φαίνεται να έχει αποκομίσει τα μέγιστα από τη συνάντηση. Παρά το γεγονός ότι είναι καταζητούμενος για εγκλήματα πολέμου, κατάφερε να εξασφαλίσει τη συνάντηση και έγινε δεκτός στην αμερικανική επικράτεια ως φίλος, όχι ως ηγέτης ενός κράτους-παρία που εισέβαλε σε ένα κυρίαρχο γειτονικό κράτος.

Και τα πέτυχε όλα αυτά χωρίς να συμφωνήσει εκ των προτέρων σε σημαντικές παραχωρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της κατάπαυσης του πυρός, και έφυγε από το Άνκορατζ χωρίς να δεσμευτεί για εκεχειρία, παρά το γεγονός ότι ο Τραμπ δήλωσε κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου ότι ο Ρώσος ομόλογός του είναι πρόθυμος να σώσει χιλιάδες ζωές. Προφανώς, δεν είναι και τόσο πρόθυμος.

Η πολυαναμενόμενη και βιαστικά οργανωμένη σύνοδος κορυφής της Αλάσκας δεν ήταν πιθανό να αντικατοπτρίσει τη σύνοδο κορυφής της Γιάλτας, όπου ο Ιωσήφ Στάλιν έπεισε — κάποιοι θα έλεγαν ότι εξαναγκάσε — τον σωματικά άρρωστο και ψυχικά εξαντλημένο Φράνκλιν Ρούζβελτ και τον  Ουίνστον Τσώρτσιλ να μοιράσουν την Ευρώπη μεταξύ της δυτικής και της σοβιετικής σφαίρας επιρροής.

Ούτε επρόκειτο να είναι μια συνάντηση-ορόσημο όπως αυτή του Ρέικιαβικ, όπου το 1986 ο Ρόναλντ Ρέιγκαν και ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ έθεσαν τις βάσεις για τον μελλοντικό έλεγχο των πυρηνικών όπλων, συμβάλλοντας στον τερματισμό του Ψυχρού Πολέμου.

Ο Γκορμπατσόφ, φυσικά, προσπαθούσε να διαχειριστεί ομαλά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Πούτιν, από την άλλη, επιδιώκει να αναστήσει την αυτοκρατορία.

Ωστόσο, σύμφωνα με έμπειρους παρατηρητές, από τη Φιόνα Χιλ, πρώην σύμβουλο του Τραμπ για τη Ρωσία, έως τον Μάικλ Κάρπεντερ, πρώην ανώτερο διευθυντή για την Ευρώπη στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας υπό τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, η συνάντηση στην Αλάσκα ήταν ένα λάθος.

«Η σύνοδος κορυφής τον νομιμοποίησε (σ.σ. τον Πούτιν) στη διεθνή σκηνή», δήλωσε ο Κάρπεντερ.

Και όχι μόνο στη διεθνή σκηνή. Σαφώς, το Κρεμλίνο και τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της Ρωσίας έχουν υποστηρίξει ότι η σύνοδος κορυφής αφορούσε λιγότερο την Ουκρανία και περισσότερο τον Πούτιν και τον Τραμπ, τους ηγέτες των μεγάλων δυνάμεων, που κάθονται μαζί για να αποφασίσουν για το μέλλον του κόσμου. Πριν από τη σύνοδο κορυφής, ο Πούτιν έλαβε επίσης την υποστήριξη των ΗΠΑ για την ιδέα η Ουκρανία να ανταλλάξει εδάφη για την ειρήνη, βάζοντας σε μειονεκτική θέση το Κίεβο.

Στις δηλώσεις του κατά τη συνέντευξη Τύπου, ο Πούτιν έσπευσε να επαινέσει τον Τραμπ για τις προσπάθειές του να τερματίσει τον πόλεμο. Ο Ρώσος ηγέτης είναι αρκετά έξυπνος για να γνωρίζει ότι ο σεβασμός προς τον Τραμπ πάντα έχει θετική απήχηση, ένα τέχνασμα που ο παθιασμένος πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι απέτυχε παταγωδώς να εφαρμόσει στην περίφημη συνάντησή του στο Οβάλ Γραφείο στις αρχές του έτους.

Αλλά δεν υπήρξαν ενδείξεις ότι ο Πούτιν είναι έτοιμος να απομακρυνθεί από τον κύριο στόχο του, που είναι να υποτάξει την Ουκρανία, μια χώρα που πιστεύει ότι δεν θα έπρεπε καν να υπάρχει.

Αυτό ήταν σαφές όταν μίλησε για άλλη μια φορά για την εξάλειψη των «βασικών αιτίων» του πολέμου και αναφέρθηκε στις «θεμελιώδεις απειλές για την ασφάλεια [της Ρωσίας]», μια φράση που χρησιμοποιεί το Κρεμλίνο για να κατηγορήσει το ΝΑΤΟ και την Ευρώπη για τον πόλεμο. «Πάντα θεωρούσαμε την Ουκρανία ως αδελφή χώρα», παραπονέθηκε. Με άλλα λόγια, μια χώρα που αποτελεί μέρος της ρωσικής σφαίρας επιρροής του Πούτιν.

Ο στόχος του Πούτιν με τη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα ήταν αναμφίβολα να αποφύγει την οργή του Τραμπ, να παγώσει την επιβολή περαιτέρω δυτικών κυρώσεων στη Ρωσία ή τους συμμάχους της και να συνεχίσει στον ίδιο ρυθμό τον πόλεμό του.

Ο Ρώσος πρόεδρος προσπάθησε να παρουσιάσει τον εαυτό του ως εποικοδομητικό εταίρο για την ειρήνη, λέγοντας ότι ελπίζει οι άλλοι να μην προσπαθήσουν να βάλουν εμπόδια στην πρόοδο προς τον τερματισμό του πολέμου. Αυτό το αφήγημα είναι αυτό που το Κρεμλίνο έχει δώσει εντολή στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης να τονίσουν στην κάλυψη της συνόδου κορυφής, σύμφωνα με το ανεξάρτητο ρωσικό πρακτορείο Meduza. Οι οδηγίες του Κρεμλίνου που στάλθηκαν στους ελεγχόμενος από το κράτος δημοσιογράφους αναφέρουν ότι πρέπει να τονίσουν τον ρόλο του Πούτιν στο «καθορισμό της ατζέντας» για τις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας και να παρουσιάσουν την Ουκρανία ως παράλογη και απρόθυμη να διαπραγματευτεί.

Με άλλα λόγια, ο Πούτιν δεν βιάζεται να τερματίσει τον πόλεμο. Στην πραγματικότητα, κάτι τέτοιο θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο το καθεστώς του, καθώς η μετάβαση από μια πολεμική οικονομία θα αύξανε την πιθανότητα επικίνδυνων κοινωνικοπολιτικών εντάσεων. Και, φυσικά, η συνέχιση της σύγκρουσης ασκεί περαιτέρω πίεση στις ευρωπαϊκές χώρες και στο ΝΑΤΟ.

ΣΚΑΙ