Πολλές ασάφειες στο πρόγραμμα κοινωνικής στέγασης της Κυβέρνησης Μητσοτάκη

Το πρόγραμμα “Σπίτι Μου!” αφορά ένα μικρό ποσοστό των νέων μεταξύ 25 και 39 ετών και αμφιβάλλω αν είναι πρακτικά εφαρμόσιμο. Επιπλέον εγκυμονεί κινδύνους μελλοντικών πλειστηριασμών για κάποιους από τους ιδιωτικούς υπαλλήλους που ενδεχομένως θα χάσουν εν τω μεταξύ τη δουλειά τους.

Στην παρούσα ανάρτηση, αφού παραθέσω χαρακτηριστικά αποσπάσματα των δηλώσεων του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κ. Χατζηδάκη, καθώς και δύο σχετικές ερωτήσεις δημοσιογράφων με τις απαντήσεις των Υπουργών, θα θέσω μερικά δικά μου ερωτήματα – τροφή για σκέψη – που αφορούν στα δάνεια σε νέους ηλικίας 25-39 ετών. Επικεντρώνομαι σε μία μόνο κατηγορία δανείων, διότι το πρόγραμμα “Σπίτι Μου” είναι πολύπλευρο και είναι αδύνατο να σχολιαστεί σε μία μόνο ανάρτηση.

Κ. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ: Το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για αυτονόητους λόγους έχει ένα βασικό ρόλο στο σχεδιασμό φυσικά, αλλά και στην εφαρμογή αυτού λαϊκού κοινωνικού προγράμματος, με έμφαση στους νέους ανθρώπους που σήμερα παρουσιάζεται, και έχει τον συμβολικό τίτλο, «Σπίτι Μου!». (…)

Άτοκα ή χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια σε νέους και ζευγάρια ηλικίας 25-39 ετών. Είναι η δράση που μέχρι τώρα έχει συζητηθεί περισσότερο στα Μέσα Ενημέρωσης, τουλάχιστον και να πούμε με απλά λόγια τι αφορά.

Οι νέοι, λοιπόν, από 25 έως 39 ετών. Μιλάμε για δάνεια έως 150.000 ευρώ, για αγορά κατοικίας έως 120 τ.μ.. Θα μου πείτε, γιατί δεν βάλατε 200 τ.μ., 300 τ.μ.. Γιατί μιλάμε για ένα κοινωνικό πρόγραμμα. Και να έχουν έτος κατασκευής έως και το 2007, γιατί μπορεί να είναι φθηνότερο να αγοραστεί αυτή η κατοικία και γιατί μας ενδιαφέρει, επίσης, η ανανέωση του στοκ των κατοικιών. Θα δώσουμε 500 εκατομμύρια. Αυτός είναι ο προϋπολογισμός.

Πού θα βρεθούν τα 500 εκατομμύρια; Θα είναι 375 εκατομμύρια από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης, πρώην ΟΑΕΔ και 125 εκατομμύρια από τις τράπεζες. Έχουμε συνεννοηθεί με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών. Τα 375 εκατομμύρια που θα δώσει ο ΟΑΕΔ, η ΔΥΠΑ, θα είναι άτοκα και θα είναι τα ¾ του δανείου. Το ¼ του δανείου θα δοθεί από τις τράπεζες με τραπεζικά κριτήρια και με τα κανονικά τραπεζικά επιτόκια. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι το επιτόκιο, για να το πούμε σε απλά ελληνικά, αντί να είναι 4%, όπως είναι σήμερα στα στεγαστικά δάνεια, θα είναι 1%. Άρα, θα είναι το χαμηλότερο δάνειο που υπάρχει στην αγορά.

Να το κάνουμε ακόμα απλούστερο; Εάν κάποιος έχει πάρει δάνειο για 100.000 ευρώ, η αποπληρωμή θα είναι 275, 285 ευρώ με σημερινά στοιχεία για κάθε μήνα, δηλαδή ουσιαστικά θα πληρώνει νοίκι 280-285 ευρώ και θα του μείνει και το σπίτι.

Νομίζω ότι είναι αρκετά συμφέρον να το εξετάσει κανείς, ιδιαίτερα νέος που κάνει ένα ξεκίνημα στη ζωή του. Είναι μια μεγάλη ευκαιρία που δίνει το Κράτος.

Προβλέπουμε ότι από αυτό το πρόγραμμα, αν κάνετε τις διαιρέσεις, μπορούν να καλυφθούν περίπου 10.000 νέοι μέχρι 39 ετών. Έχει θεσπιστεί ένα κατώτατο εισοδηματικό όριο 10.000 ευρώ και ένα ανώτατο εισοδηματικό όριο, αντίστοιχο με το επίδομα θέρμανσης [1]. Αλλά δεν είναι χαμηλό το επίδομα θέρμανσης, γιατί έχουμε διεύρυνση των κριτηρίων προσφάτως και υπολογίζεται ότι μπορεί να καλυφθεί ένα πολύ μεγάλο τμήμα εκείνων που υποβάλλουν φορολογικές δηλώσεις. Βάλαμε, όμως, και ένα ανώτατο όριο, προκειμένου το πρόγραμμα να διατηρήσει τον κοινωνικό του χαρακτήρα. Δεν θέλουμε να επιδοτήσουμε ανθρώπους που είναι στα ανώτερα εισοδηματικά όρια.

Τώρα, έχουμε μια πρόβλεψη για διπλασιασμό του προϋπολογισμού σε περίπτωση εξάντλησης των διαθέσιμων πόρων. Αν υπάρχει ζήτηση, δηλαδή, μπορεί να ανέβουμε παραπάνω. Και προβλέπεται – το υπογραμμίζω αυτό- ότι το δάνειο θα είναι τελείως άτοκο για τρίτεκνους ή πολύτεκνους και αν ο δικαιούχος, εν τω μεταξύ, αποκτήσει τρία παιδιά κατά τη διάρκεια της πληρωμής του δανείου, σε αυτή την περίπτωση το δάνειο θα είναι άτοκο, γιατί συνδέουμε την πολιτική μας, όπως εξήγησε προηγουμένως ο κ. Σκέρτσος, και με το δημογραφικό.

Νομίζω ότι σας έχω πει λεπτομέρειες. Η συνεννόηση με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών προβλέπει ότι από το πρώτο τρίμηνο του 2023 θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται αυτή η δράση. Θα σας μοιραστεί και ένας πίνακας, ο οποίος θα δείχνει τι ισχύει με τα κανονικά στεγαστικά δάνεια, ποιο είναι το επιτόκιο και ποιες είναι οι δόσεις σε ένα συγκεκριμένο ύψος δανείου σήμερα και ποιο είναι το συγκριτικό όφελος από εδώ και πέρα με το νέο πλαίσιο. Πάντως, το παράδειγμα που σας έδωσα, μιλά για ένα κόστος εξυπηρέτησης κάτω από 300 ευρώ τον μήνα. Νομίζω δείχνει και το προφανές όφελος που έχει κάποιος, εάν πάρει ένα τέτοιο δάνειο. (…)

—————-

Ερωτήσεις Δημοσιογράφων

Ερώτηση – Ν. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ: Το δεύτερο ερώτημά μου, αν μου επιτρέπετε, επειδή στην αφετηρία για το πρώτο πρόγραμμα με το δάνειο των 100.000 ευρώ, ξεκινάνε περίπου 500.000 νέοι. Πώς θα γίνει η επιλογή η τελική ότι οι 10.000 παίρνουν; Πώς θα αποκλειστούν οι άλλοι; Ποια θα είναι η διαδικασία, δηλαδή, και θα έχει κάποια στοιχεία διαφάνειας; Και το τρίτο και τελευταίο, ως υποσημείωση για εμένα, σε αυτό το πρώτο πρόγραμμα ενισχύεται πάλι το ζευγάρι που είναι δημόσιοι υπάλληλοι, γιατί έχουν μια βεβαιότητα για τη δουλειά τους, ενώ του ιδιωτικού τομέα έχουν και μία ανασφάλεια σε ό,τι αφορά στην εργασία τους. Μπορεί να είναι το δάνειο χαμηλό, αλλά δεν υπάρχει ένα μικρό κίνητρο στήριξης υπέρ των νιόπαντρων που δουλεύουν στον ιδιωτικό τομέα. Εδώ, και πάλι τα παίρνει όλα αυτός που είναι δημόσιος υπάλληλος. Ευχαριστώ πάρα πολύ.

 Απάντηση – Α. ΣΚΕΡΤΣΟΣ (Υπουργός Επικρατείας): Δεν υπάρχει κάποια διάκριση ή κάποια πριμοδότηση των δημοσίων υπαλλήλων. Τα κριτήρια επιλογής των δικαιούχων αυτών των στεγαστικών δανείων θα γίνουν με τη διαδικασία και τα κριτήρια που θέτει και ο τραπεζικός τομέας. Δηλαδή, θα αξιολογείται το εισόδημα. Είναι πολύ χαμηλό. Δηλαδή, ουσιαστικά μιλάμε για έναν μηνιαίο μισθό κοντά στα 715 ευρώ καθαρά (σ.σ.: €8.580 ετησίως). Κάποιος ο οποίος έχει αυτό το μηνιαίο μισθό θα μπορεί να παίρνει ένα τέτοιο δάνειο και να το αποπληρώνει με πολύ χαμηλές δόσεις κάτω των 300 ευρώ το μήνα, όπως είπαμε, ώστε να είναι πολύ φθηνότερη η χρήση ενός ακινήτου έναντι της μίσθωσης αυτού του ακινήτου με τιμές αγοράς.

Ερώτηση – Γ. ΛΑΜΠΙΡΗΣ: Καλησπέρα και από εμένα. Θέλω να ρωτήσω το εξής: Χρειάζεται αρχικό κεφάλαιο για να μπορέσει κάποιος, υπάρχει δηλαδή κάποιο ελάχιστο ποσό που θα πρέπει να έχει κάποιος ως αρχικό κεφάλαιο, για να πάρει το δάνειο; (…)

 Απάντηση – Κ. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ: (…) Ναι, χρειάζεται μια μικρή ιδία συμμετοχή, πολύ μικρότερη από ό,τι χρειάζεται συνήθως. Προφανώς, επειδή μιλάμε για δάνεια, θα υπάρχουν κάποια κριτήρια τραπεζικά. Αλλά, από εκεί και πέρα προφανώς έχουμε δάνεια, τα οποία είναι πολύ ευνοϊκότερα από τα συνήθη δάνεια. Η ιδία συμμετοχή είναι πολύ χαμηλότερη. Τα όρια είναι διαφορετικά, συγκεκριμένα, τα οποία τίθενται για την υπαγωγή. Τα επιτόκια είναι χαμηλότερα. Φαίνεται στην εξυπηρέτηση του δανείου πόσο ελκυστικό είναι.

(government.gov.gr/)

————————

Ας κάνουμε τώρα μια σύντομη ανάλυση των μέτρων αυτών, για να εκφράσω κι εγώ τις απορίες μου, που ενδεχομένως να έχουν και κάποιοι αναγνώστες μου:

Σύμφωνα με τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού στην 86η ΔΕΘ και τις επεξηγήσεις των αρμόδιων υπουργών κατά την Παρουσίαση της Στρατηγικής Κοινωνικής Στέγασης, «Σπίτι Μου!», υπάρχουν διαθέσιμα 500.000.000 ευρώ για να διατεθούν σε 10.000 νέους ηλικίας 25-39 για αγορά 1ης κατοικίας!

Κατ’ αρχήν ας δούμε πόσοι είναι οι νέοι στη χώρα μας ηλικίας 25-39, και πόσοι περίπου απ’ αυτούς δεν έχουν δική τους στέγη.

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα το 2020 ανερχόταν στο 74,6%, ενώ το υπόλοιπο 25,4% νοίκιαζε σπίτι. Ο αριθμός των νέων ηλικίας 25-39 ετών, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ  είναι 1.843.818.

Αναλογικά λοιπόν, ο αριθμός των άστεγων νέων είναι 468.330 (0,254×1.843.818). Δεδομένου, μάλιστα, ότι οι περισσότεροι έχοντες δική τους στέγη συμπολίτες μας είναι μεγαλύτεροι των 40 ετών, με πολύ συντηρητική εκτίμηση, ο αριθμός των άστεγων νέων μεταξύ 25 και 39 ετών, που είτε μένουν με τους γονείς τους είτε σε ενοίκιο, είναι πάνω από 500.000 άτομα! Εξ’ αυτών θα χρηματοδοτηθούν μόνο 10.000, σε αυτή την πρώτη φάση! Δηλαδή οι υπόλοιποι 490.000 άστεγοι νέοι θα μείνουν εκτός «νυμφώνος»!

Πάμε παρακάτω:

Σύμφωνα με τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη, η επιλογή κατοικίας πρέπει να  γίνει “σε περιοχές που υπάρχουν σήμερα παλαιά κτίρια”. Αυτό σημαίνει ότι στη συνέχεια της αγοράς πρώτης κατοικίας θα υπάρχει ανάγκη ανακαίνισης με πρόσθετη δαπάνη μέχρι 20.000 ευρώ. Να υποθέσω ότι οι ίδιοι νέοι θα μπορούν να αιτηθούν πρόσθετης χρηματοδότησης για ανακαίνιση; Δεν διευκρινίστηκε στην εξειδίκευση των μέτρων από τους καθ’ ύλην αρμόδιους υπουργούς.

Ωστόσο, ο Πρωθυπουργός από τη Θεσσαλονίκη είχε πει:

«Θέλουμε να ενθαρρύνουμε την ιδιοκατοίκηση, θέλουμε να βρούμε εργαλεία και κίνητρα για να ανακαινιστούν παλιά σπίτια. Είναι πολλά αυτά, το γνωρίζετε, κυρίως στις μεγάλες πόλεις. Γι’ αυτό και δημιουργούμε ένα ακόμη στοχευμένο “Εξοικονομώ και Ανακαινίζω” για 20.000 νέους. Κάθε δικαιούχος θα λαμβάνει έως και 20.000 ευρώ για ενεργειακές παρεμβάσεις στο ακίνητό του, μαζί με μία πρόσθετη ενίσχυση 3.000 ευρώ και ένα χαμηλότοκο δάνειο 7.000 ευρώ».

Να υποθέσουμε ότι μεταξύ των 20.000 νέων που θα επιλεγούν για το πρόγραμμα «Εξοικονομώ και Ανακαινίζω» θα είναι και οι 10.000 νέοι (25-39) που πήραν δάνειο για να αγοράσουν παλαιά ακίνητα; Δεν διευκρινίζεται στις εξαγγελίες και επομένως κανείς από τους νέους ιδιοκτήτες παλιών διαμερισμάτων δεν μπορεί να είναι σίγουρος ότι θα επιλεγεί για επιδότηση στην ανακαίνιση.

Ας πάμε τώρα στο συνολικό ποσόν που θα δοθεί ως δάνειο για αγορά πρώτης κατοικίας στους νέους ηλικίας 25-39. Αυτό είναι 500.000.000 ευρώ. Αν διαιρέσουμε το ποσόν αυτό δια του 10.000 που είναι οι δικαιούχοι, το πηλίκον είναι 50.000 ευρώ ανά δικαιούχο. Εξ’ αυτού τα 3/4, δηλαδή τα 37.500 ευρώ θα είναι άτοκα και το υπόλοιπο 12.500 ευρώ με το “σύνηθες” επιτόκιο της τράπεζας, που, όπως είπαν, είναι 4% (πράγμα που αμφισβητώ). Στο σύνολο, μας λένε, του δανείου το επιτόκιο θα είναι 1%. Ωστόσο, στους τρίτεκνους και πολύτεκνους το δάνειο θα είναι εντελώς άτοκο! Δηλαδή οι τράπεζες θα δίνουν το 1/4 του δανείου χωρίς τόκο; Ή δεν θα συμμετέχουν καθόλου στη χρηματοδότηση τρίτεκνων και πολύτεκνων και θα δίνει ολόκληρο το ποσόν  των 50.000 ανά δικαιούχο το κράτος με μηδενικό επιτόκιο.

Και τι θα γίνει με αυτούς που όταν πήραν το δάνειο δεν ήταν ούτε πολύτεκνοι ούτε τρίτεκνοι αλλά έγιναν κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου;  Στις εξαγγελίες τους μας είπαν ότι και σε αυτούς το επιτόκιο θα είναι μηδενικό. Δηλαδή θα παρεμβαίνει το κράτος και θα πληρώνει στις τράπεζες το ήδη συμφωνημένο επιτόκιο για λογαριασμό του τρίτεκνου δανειολήπτη; Πολύ χλωμό και μπερδεμένο το βλέπω…

Πάμε παρακάτω:

Ο Υπουργός Κ. Χατζηδάκης είπε μεταξύ άλλων: «Μιλάμε για δάνεια έως 150.000 ευρώ, για αγορά κατοικίας έως 120 τ.μ.»

Μα αν κάποιοι πάρουν δάνειο με τους ευνοϊκούς όρους του 1% επιτοκίου, τι θα απομείνει για τους υπόλοιπους εκ των 10.000 νέων, εφόσον ο προϋπολογισμός είναι περιορισμένος στα 500.000.000 ευρώ;

Κ. Χατζηδάκης: «Να το κάνουμε ακόμα απλούστερο; Εάν κάποιος έχει πάρει δάνειο για 100.000 ευρώ, η αποπληρωμή θα είναι 275, 285 ευρώ με σημερινά στοιχεία για κάθε μήνα, δηλαδή ουσιαστικά θα πληρώνει νοίκι 280-285 ευρώ και θα του μείνει και το σπίτι».

Ας υποθέσουμε ότι και οι 10.000 νέοι δικαιούχοι αιτήθηκαν δανείου 100.000 ευρώ, αφού τα 50.000 ευρώ δεν αρκούν ούτε για αγορά ημιυπόγειου δυαριού σε υποβαθμισμένη περιοχή. Τότε θα χρειαστεί προϋπολογισμός 10.000×100.000= 1.000.000.000 ευρώ, τουτέστιν 1 δισεκατομμύριο! Αλλά ο προϋπολογισμός μας είπαν ότι είναι μόνο μισό δισεκατομμύριο! Ή μήπως υπονοούν ότι οι επιλεγέντες με κοινωνικά κριτήρια δικαιούχοι με εισόδημα μεταξύ 10.000 και 14.000 ευρώ θα έχουν αποταμιεύσεις 50.000 ευρώ για να συμπληρώσουν το τίμημα αξίας του ακινήτου; Αστεία πράγματα ακόμη και να τα φαντάζεται κανείς..

Προχώρησαν μάλιστα και στον υπολογισμό των δόσεων του δανείου των 100.000, χωρίς να μας έχουν προσδιορίσει για πόσα χρόνια αποπληρωμής μιλάμε, ώστε να μπορεί κάποιος να υπολογίσει μόνος του τις δόσεις. Τη διάρκεια του δανείου την έχουν κρατήσει επτασφράγιστο μυστικό. Τυχαία ή σκόπιμα;

Κ. Χατζηδάκης: «Εάν κάποιος έχει πάρει δάνειο για 100.000 ευρώ, η αποπληρωμή θα είναι 275, 285 ευρώ με σημερινά στοιχεία για κάθε μήνα, δηλαδή ουσιαστικά θα πληρώνει νοίκι 280-285 ευρώ και θα του μείνει και το σπίτι».

Κύριε Πρωθυπουργέ, κύριε Χατζηδάκη και λοιποί συναρμόδιοι Υπουργοί, σας παρακαλώ μην προβαίνετε σε εξαγγελίες για μέτρα που έχετε συντάξει στο πόδι, ξεγελώντας τους νέους της χώρας μας. Είναι ανήθικο να μοιράζετε φρούδες ελπίδες σε νέους που αγωνίζονται με νύχια και με δόντια να επιβιώσουν σε μια χώρα που βρίσκεται σε πλήρη παρακμή και αποσύνθεση.Τα προεκλογικά πυροτεχνήματά σας είναι διάτρητα και δεν πείθουν. Ή μήπως νομίζετε ότι ένας νέος με 715 ευρώ το μήνα καθαρά, όπως ισχυρίστηκε ο Υπουργός Επικρατείας Α. Σκέρτσος, θα μπορεί, έστω και χωρίς οικογένεια, να αποπληρώνει δόσεις 285 ευρώ το μήνα, αν υποθέσουμε ότι αυτό το νούμερο ήταν σωστό; Πρέπει να ζείτε σε άλλη χώρα και σε άλλη εποχή για να ισχυρίζεστε κάτι τέτοιο. Και πρέπει να είστε απαράδεκτα κυνικοί για να ισχυρίζεστε ότι εγκαινιάσατε το Πρόγραμμα “Σπίτι Μου” για να λύσετε, συν τοις άλλοις, και το δημογραφικό πρόβλημα στη χώρα μας! Έλεος πια με τις κοροϊδίες σας!

—————————————-

Παραπομπή: 

[1] Τα νέα εισοδηματικά όρια για το επίδομα θέρμανσης διαμορφώνονται ως εξής:
-16.000 ευρώ για τον άγαμο (από 14.000 ευρώ)
-24.000 ευρώ για τον παντρεμένο (από 20.000 ευρώ)

https://www.seferou-maria.gr