Oι κίνδυνοι των Μέσων κοινωνικής δικτύωσης..

Επηρεάζει τα επίπεδα ντοπαμίνης και το σύστημα ανταμοιβής/ενίσχυσης, ή αλλιώς ηδονικό σύστημα του εγκεφάλου**
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι σχεδιασμένα για να ενεργοποιούν το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου μας. Όταν λαμβάνουμε “likes” ή θετικά σχόλια, απελευθερώνεται ντοπαμίνη, η οποία μας προκαλεί αίσθημα ευχαρίστησης και μας ωθεί να επαναλάβουμε τη χρήση των μέσων. Έτσι, δημιουργείται ένας εθιστικός “κύκλος ντοπαμίνης”.
Η ντοπαμίνη συνδέεται με την ευχαρίστηση και την ανταμοιβή, και το μυαλό μας μαθαίνει να συνδέει τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με θετικά συναισθήματα. Έτσι, αναζητάμε συνεχώς νέες αλληλεπιδράσεις για να βιώσουμε αυτό το αίσθημα.
Η απρόβλεπτη ανταμοιβή, όπως ένα απροσδόκητο “like” ή σχόλιο, προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη απελευθέρωση ντοπαμίνης και αυξάνει την παρόρμηση για χρήση.
Μία τούρκικη μελέτη έδειξε ότι οι χρήστες των κοινωνικών δικτύων παρουσίασαν βιολογικά και ψυχολογικά συμπτώματα παρόμοια με αυτά που εμφανίζουν οι εθισμένοι σε αλκοόλ, τσιγάρα και άλλες ουσίες.
2️⃣Αλλάζει τη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου**
Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η υπερβολική χρήση κοινωνικών δικτύων και κινητών τηλεφώνων έχει συνδεθεί με αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου, όπως μείωση της φαιάς ουσίας σε περιοχές όπως ο πρόσθιος φλοιός και ο προμετωπιαίος λοβός.
Οι περιοχές αυτές σχετίζονται με τη ρύθμιση των συναισθημάτων και τον έλεγχο των παρορμήσεων, και οι αλλαγές σε αυτές τις περιοχές αυξάνουν την ευαισθησία στον εθισμό και δυσκολεύουν τη διαχείριση των συναισθημάτων.
Η υπερβολική χρήση μπορεί επίσης να μειώσει την ικανότητα του εγκεφάλου να λαμβάνει αποφάσεις και να ελέγχει τις παρορμήσεις, κάτι που οδηγεί σε δυσκολίες στη συγκέντρωση, στην κριτική ικανότητα καθως και στον αυτοέλεγχο και πειθαρχία.
3️⃣Εξασθενεί την προσοχή και τις γνωστικές λειτουργίες**
Τα συνεχή ερεθίσματα και οι ειδοποιήσεις από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης οδηγούν σε έλλειψη προσοχής και σε δυσκολία συγκέντρωσης. Όταν ο εγκέφαλος πρέπει να εναλλάσσεται συνεχώς μεταξύ διάφορων ερεθισμάτων, μειώνεται η ικανότητά του να επικεντρώνεται σε δραστηριότητες που απαιτούν παρατεταμένη προσοχή.
Η πολυδιεργασία (multitasking) με ψηφιακά μέσα μειώνει τη συνολική γνωστική απόδοση και την ικανότητα φιλτραρίσματος μη σημαντικών πληροφοριών, κάτι που οδηγεί σε υπερφόρτωση των γνωστικών λειτουργιών.
4️⃣ Παραμορφώνει την κοινωνική και συναισθηματική επεξεργασία**
Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να διαστρεβλώσει την το πώς κάποιος αντιλαμβάνεται την κοινωνία και τους γύρω του και αυτό σαν αποτέλεσμα έχει να δημιουργεί μη ρεαλιστικές προσδοκίες.
Η συνεχής έκθεση σε ιδανικές και επιλεκτικά προβεβλημένες εικόνες μπορεί να οδηγήσει σε συγκρίσεις, μειωμένη αυτοεκτίμηση και συναισθήματα ανεπάρκειας ή κατάθλιψης.
Επιπλέον, η αμυγδαλή (η περιοχή του εγκεφάλου που εμπλέκεται στην επεξεργασία συναισθημάτων όπως ο φόβος και το άγχος) μπορεί να γίνει πιο ευαίσθητη λόγω της συνεχούς έκθεσης σε συναισθηματικά φορτισμένο περιεχόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτή η αυξημένη ευαισθησία μπορεί να συμβάλει σε αγχώδεις διαταραχές και χαμηλη ανοχή στο στρες.
Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ιδιαίτερα όταν αντικαθιστά τις αλληλεπιδράσεις πρόσωπο με πρόσωπο, μπορεί ακόμη και να μειώσει την ενσυναίσθηση. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το σύστημα νευρώνων καθρέφτη του εγκεφάλου, το οποίο εμπλέκεται στην κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων, εμπλέκεται λιγότερο κατά τη διάρκεια των διαδικτυακών αλληλεπιδράσεων από ό,τι πρόσωπο με πρόσωπο.
5️⃣Προκαλεί συμπεριφορές εθισμού**
Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης βασίζεται στην αρχή της διαλείπουσας ενίσχυσης, δηλαδή την απρόβλεπτη επιβράβευση, που ενισχύει την εθιστική συμπεριφορά, όπως ακριβώς συμβαίνει με τα τυχερά παιχνίδια.
Όσο περισσότερο χρησιμοποιεί κανείς τα μέσα, τόσο αυξάνεται η αντοχή στις ντοπαμινεργικές επιδράσεις, κάτι που σημαίνει ότι απαιτείται μεγαλύτερη χρήση για να επιτευχθεί η ίδια αίσθηση ανταμοιβής.
Σε περίπτωση προσπάθειας μείωσης ή διακοπής της χρήσης, μπορεί να προκύψουν συμπτώματα στέρησης, όπως ευερεθιστότητα, άγχος και κατάθλιψη.
6️⃣Διαταράσσει τον ύπνο**
Η υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης πριν από τον ύπνο επηρεάζει την ποιότητα του ύπνου και αυξάνει τον κίνδυνο για διάφορες διαταραχές ύπνου.
Το μπλε φως που εκπέμπουν οι οθόνες καταστέλλει την παραγωγή της μελατονίνης, μιας ορμόνης που ρυθμίζει τον ύπνο, με αποτέλεσμα να καθυστερεί η έναρξη του ύπνου και να μειώνεται η ποιότητα του.
Η διαταραχή του ύπνου μπορεί να επιφέρει μακροχρόνια προβλήματα υγείας, όπως δυσκολία στη ρύθμιση των συναισθημάτων και γνωστική έκπτωση.
Μια μελέτη του 2024 βρήκε μια ξεχωριστή σχέση μεταξύ της διάρκειας του ύπνου, της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της ενεργοποίησης του εγκεφάλου σε όλες τις περιοχές που είναι βασικές για τον εκτελεστικό έλεγχο και την επεξεργασία ανταμοιβής.
Άλλες μελέτες έχουν επισημάνει τη συσχέτιση μεταξύ της διαταραχής του ύπνου και των σοβαρών επιπτώσεων όπως η αυτοκτονία και τα προβλήματα ψυχικής υγείας στους εφήβους.
7️⃣Αυξάνει το στρες και το άγχος**
Η συνεχής σύνδεση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να προκαλέσει ποικίλα συμπτώματα στρες και άγχους, όπως οι «φανταστικές δονήσεις» — η αίσθηση ότι το κινητό μας δονείται, ενώ αυτό δεν συμβαίνει.
Το άγχος για την αποφυγή χαμένων ειδοποιήσεων και η αίσθηση ότι χάνουμε κάτι σημαντικό μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης, η οποία, με τη σειρά της, μειώνει τη γνωστική λειτουργία και επιβαρύνει τη σωματική υγεία.
8️⃣Παρεμβαίνει στην ανάπτυξη του εγκεφάλου των εφήβων**
Κατά την εφηβεία, η ανάπτυξη του εγκεφάλου είναι κρίσιμη, και η υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την προσοχή, την ικανότητα αυτορρύθμισης και τη συναισθηματική ωρίμανση.
Οι έφηβοι τείνουν να επηρεάζονται έντονα από την άμεση ανταπόκριση που λαμβάνουν μέσω likes, σχολίων και κοινοποιήσεων, κάτι που μπορεί να διαμορφώσει επικίνδυνα τη συμπεριφορά και την αυτοεκτίμησή τους.
9️⃣Προκαλεί νευροχημικές ανισορροπίες**
Η υπερβολική χρήση του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να αλλάξει τα επίπεδα νευροδιαβιβαστών, όπως η GABA και το γλουταμινικό οξύ, προκαλώντας ανισορροπίες που συμβάλλουν σε διαταραχές διάθεσης και γνωστική δυσλειτουργία.
1️⃣0️⃣Οδηγεί σε μακροπρόθεσμες συνέπειες**
Οι μακροπρόθεσμες συνέπειες από την υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης περιλαμβάνουν ατροφία του εγκεφάλου, γνωστική έκπτωση και αυξημένη ευαισθησία σε ψυχικές διαταραχές.
Η μακροχρόνια αλλαγή της συμπεριφοράς καθιστά δύσκολη την απομάκρυνση από τον εθιστικό κύκλο και μπορεί να επηρεάσει σοβαρά τις σχέσεις, την απόδοση στην εργασία ή το σχολείο και τη γενική ευημερία.
👉Για να διατηρηθεί η υγεία του εγκεφάλου και του σώματος, συνιστάται η μείωση του χρόνου χρήσης των οθονών σύμφωνα με τις ημερήσιες προτάσεις: μέχρι 2 ώρες για τους ενήλικες και λιγότερο από 30 λεπτά για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας.

amenclinics .com