Η Τουρκία “βάζει πλώρη” για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών με την Συρία-Οι κινήσεις δείχνουν ότι οδεύουμε σε ανατροπή δεδομένων στην Α.Μεσόγειο
Η επιστολή που απέστειλε στις 16 Ιουνίου 2025, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν προς τον Πρόεδρο της Tουρκικής Βουλής, αποτελεί την πρώτη σαφή επιβεβαίωση ότι μετά την ανατροπή του καθεστώτος Μπασάρ αλ-Άσαντ, η Άγκυρα διεξάγει μυστικές διαπραγματεύσεις με τη νέα κυβέρνηση στη Δαμασκό, με στόχο τον καθορισμό των θαλάσσιων ορίων μεταξύ Τουρκίας και Συρίας.
Η Τουρκία “βάζει πλώρη” για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών με την Συρία
Σύμφωνα με την επιστολή, αρκετές τουρκικές κυβερνητικές υπηρεσίες έχουν αναλάβει την ανάπτυξη συμφωνίας για οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) με τη Συρία.
«Με την ανατροπή του καθεστώτος Μπάαθ και τη μεταβίβαση της εξουσίας σε μια μεταβατική κυβέρνηση, καταβάλλονται προσπάθειες σε συντονισμό με τους αρμόδιους θεσμούς μας για τον καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων με τη Συρία και την οριοθέτηση των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας πέραν των χωρικών υδάτων, με τρόπο που να προστατεύει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας μας», έγραψε ο Φιντάν στην επιστολή του.
Ο Φιντάν απέρριψε επίσης τους ισχυρισμούς ότι η Τουρκία φέρεται να είχε υποσχεθεί να μην συνάψει θαλάσσια συμφωνία με τη Συρία.
«Θα ήταν ωφέλιμο να ληφθούν υπόψη οι επίσημες δηλώσεις και δηλώσεις του υπουργείου μας σχετικά με αυτό το θέμα», σημείωσε, προσθέτοντας:
«Η ΕΕ δεν έχει κανένα δικαίωμα να σχολιάσει μια πιθανή συμφωνία μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών σχετικά με τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας τους».
Η πάντα “πρόθυμη να βοηθήσει” Τουρκία με το αζημίωτο
Μια τέτοια συμφωνία θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για κοινή εξερεύνηση και ανάπτυξη διασυνοριακών υδρογονανθρακικών πόρων από την Τουρκία και τη Συρία.
Δεδομένου ότι η Δαμασκός δεν διαθέτει επί του παρόντος δυνατότητες υπεράκτιας γεώτρησης, η Άγκυρα πιθανότατα θα ηγηθεί των τεχνικών προσπαθειών στο πλαίσιο μιας τέτοιας συμφωνίας.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η Τουρκία είναι από καιρό εταίρος της κυβερνώσας συριακής οργάνωσης HTS (Hay’at Tahrir al-Sham), με επικεφαλής τον Ahmed al-Sharaa, η οποία ανέτρεψε το καθεστώς Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024.
Το τουρκολιβυκό μνημόνιο
Το 2019, η Άγκυρα υπέγραψε συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα με την διεθνώς αναγνωρισμένη Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA) της Λιβύης.
Ως αποτέλεσμα αυτής της συμφωνίας, η Τουρκία επέκτεινε την επιρροή της σε σημαντικά υπεράκτια κοιτάσματα φυσικού αερίου και πιθανές διαδρομές αγωγών που θα μπορούσαν να είχαν χρησιμοποιηθεί για την εξαγωγή καυσίμων στην Ευρώπη από την Ελλάδα, την Κύπρο, την Αίγυπτο και το Ισραήλ.
Εθνική ασφάλεια
Όπως ήταν αναμενόμενο, αυτές οι τέσσερις χώρες αντιτάχθηκαν σθεναρά στη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης και σύντομα προσχώρησαν και άλλα δυσαρεστημένα μέρη.
Σε απάντηση στο ναυτιλιακό μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δήλωσε στις 12 Δεκεμβρίου 2019 ότι η συμφωνία παραβίαζε τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών, δεν συμμορφωνόταν με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορούσε να έχει καμία νομική συνέπεια για τα μη εμπλεκόμενα μέρη.
Πάνω απ ‘όλα, η συμφωνία κλιμάκωσε απότομα τις εντάσεις μεταξύ Τουρκίας και Λιβυκής Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας (GNA) αφενός και Ελλάδας και Αιγύπτου αφετέρου.
Εθνική ασφάλεια
Η Αθήνα και το Κάιρο συνεργάζονταν εδώ και καιρό για την ανάπτυξη και εκμετάλλευση κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Και οι δύο χώρες είναι μέλη του Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου (EMGF), το οποίο ιδρύθηκε το 2018 για την προώθηση μιας περιφερειακής αγοράς ενέργειας και τη διασφάλιση της εξαγωγής φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη.
Το Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου (EMGF)
Εκτός από την Ελλάδα και την Αίγυπτο, το φόρουμ περιλαμβάνει την Κύπρο, τη Γαλλία, το Ισραήλ, την Ιταλία, την Ιορδανία και την Παλαιστίνη ως πλήρη μέλη, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Όμιλος της Παγκόσμιας Τράπεζας και οι Ηνωμένες Πολιτείες συμμετέχουν ως παρατηρητές.
Εθνική ασφάλεια
Η ΕΕ, επιθυμώντας να διαφοροποιήσει τις πηγές φυσικού αερίου της, είχε στρέψει το βλέμμα της στους ενεργειακούς πόρους της Ανατολικής Μεσογείου, σχεδιάζοντας να χρηματοδοτήσει την κατασκευή του Αγωγού Ανατολικής Μεσογείου (EastMed).
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2020, είχε αναδυθεί ένα λεγόμενο «ενεργειακό τρίγωνο» – μια συμμαχία Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου με επίκεντρο την εξόρυξη φυσικού αερίου στη Μεσόγειο.
Τον Ιανουάριο του 2020, η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ υπέγραψαν συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού EastMed, που προοριζόταν για τη μεταφορά φυσικού αερίου από το ισραηλινό κοίτασμα Λεβιάθαν και το κοίτασμα Αφροδίτη της Κύπρου στην ηπειρωτική Ευρώπη.
Ως αποτέλεσμα, το Ισραήλ τάχθηκε με το μέρος της Ελλάδας στην αυξανόμενη περιφερειακή σύγκρουση.
Εθνική ασφάλεια
Επιπλέον, οι σύμμαχοι της Αιγύπτου – τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία, δύο από τις πλουσιότερες και πιο στρατιωτικά προηγμένες χώρες στον Κόλπο – ενώθηκαν επίσης με την αντίθεση στην Τουρκία και την Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης.
Έτσι, υπογράφοντας τη συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης με τη Λιβύη, η Τουρκία βρέθηκε αντιμέτωπη με έναν ευρύ συνασπισμό αντιπάλων.
