Τέλος Επιδοτήσεις από Ευρώπη και Κοινωνικό Κράτος

Η Ευρώπη αναγκάστηκε να υποχωρήσει άτακτα και να πληρώσει τρεις λογαριασμούς – Πρώτα στο ΝΑΤΟ, δεύτερον στην Ουκρανία και τρίτον με υποχωρήσεις στο διμερές εμπόριο.

Και τέλος, για το εμπόριο, επιτρέποντας στις ΗΠΑ να αυξήσουν μονομερώς τους δασμούς, ακόμη και όταν η Ευρώπη υπόσχεται αγορές άνω του 1,35 τρισεκατομμυρίου σε αμερικανική ενέργεια και οπλισμό, καθώς και επενδύσεις σε αμερικανικό έδαφος.
Πρόκειται για πλήρη ανατροπή της ισορροπίας στις διμερείς σχέσεις της ΕΕ με τη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη σε σχέση με τη μεταπολεμική συνθήκη, με τη Γηραιά Ήπειρο να τίθεται σε δεύτερη μοίρα – σε επίπεδο…. Καναδά ή Μεξικού!

Ο Trump ανακοίνωσε από 2 Απριλίου 2025 την επιβολή νέου δασμού 20% σε όλα τα ευρωπαϊκά εισαγόμενα αγαθά, επρόκειτο για μια τεράστια αύξηση συγκριτικά με τους τότε δασμούς, ακόμη και μετά την τελική μείωση του ποσού αυτού στο 15%.

Η αύξηση των δασμολογικών συντελεστών

Να σημειωθεί ότι πριν από τις 2 Απρίλιου η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε δασμούς κατά μέσο όρο 5,1% (απλός μέσος όρος) ή 3,0% (εμπορικά σταθμισμένος), ενώ οι ΗΠΑ είχαν μέσο όρο λίγο πάνω από 1%.
Ο μέσος δασμολογικός συντελεστής που επέβαλαν οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν 3,4% πριν από τις 2 Απριλίου 2025 σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, ενώ η Bloomberg Economics εκτιμά ότι ο μέσος συντελεστής δασμών των ΗΠΑ θα αυξηθεί στο 15,2% από 13,3% — σημαντικά υψηλότερος από το μόλις 2,3% πριν αναλάβει ο Trump.

Επεξεργασία: Bankingnews

Η.. βόμβα του 1,7 – 2. δισ.  τρισ. δολ

Ας κάνουμε ορισμένους πρόχειρους υπολογισμούς (γιατί τα δεδομένα όσον αφορά τις εμπορικές ροές είναι ρευστά: To εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ με την Ευρώπη το 2024 ήταν 236 δισ. δολ., ενώ οι εισαγωγές από την ΕΕ ήταν 606 δισ. δολ. Με τους δασμούς μεσοσταθμικά 3% (μαζί με τις τομεακές συμφωνίες που ανεβάζουν τον trade weighted average δασμό του 2,4%) οι ΗΠΑ θα εισέπρατταν πάνω από 18 δισ. δολ ενώ τώρα θα εισπράττουν πάνω από 90 δισ. δολ. (σε ετήσια βάση), περίπου 73 δισ. δολ. περισσότερα, ή αύξηση 443%!
Εάν προσθέσουμε και τα 1,35 τρισ. δολ. σε εισαγωγές ενέργειας και οπλικών συστημάτων και επενδύσεις στους δασμούς (90 δισ. σε ετήσια βάση) ύψους 360 δολ. στην τετραετία έχουμε 1,710 τρισ. δολ. μεταφορά πόρων από την Ευρώπη στις ΗΠΑ.
Ο λογαριασμός μαζί με τη δέσμευση των ποσών για την Άμυνα από τους εθνικούς προϋπολογισμούς θα φτάσει κοντά στα 2 τρισ. δολ.
Να σημειωθεί ότι πρόταση της κομισιόν για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2028-2034, τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό που παρουσιάστηκε στις 16 Ιουλίου έχει συνολικό κόστος 1,816 τρισ. ευρώ, ποσό αρκετά υψηλότερο από εκείνο που είχε εγκριθεί το 2020 για το διάστημα 2021-2027 και το οποίο ανερχόταν σε 1,21 τρισεκατομμύρια ευρώ.
Καθώς οι πόροι από τις χώρες που εισφέρουν καθαρά (κυρίως Γερμανία και Βρετανία) δεν επαρκούν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει ακόμη και «πράσινο» φόρο, εταιρικό φόρο και άλλα μέτρα που έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις προκειμένου να αυξήσει τα έσοδα της.

Επεξεργασία: Bankingnews

Τι περιλαμβάνει η εμπορική συμφωνία

• Η ΕΕ θα αγοράσει αγαθά αξίας 750 δισ. δολ. από τις ΗΠΑ και θα επενδύσει επιπλέον 600 δισ. δολ στην αμερικανική οικονομία
• «Τεράστιες ποσότητες» αμερικανικού στρατιωτικού εξοπλισμού
• Άνοιγμα ευρωπαϊκών αγορών σε αμερικανικά προϊόντα
• Ανταποδοτικοί δασμοί 15%
Την ίδια ώρα, από τις 2 Απριλίου το δολάριο έχει υποτιμηθεί κατά 7,3% (περίπου 13% από την αρχή του έτους) έναντι του ευρώ, που σημαίνει σημαντική μείωση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών εταιρειών. Η επικεφαλής της Κομισιόν Ursula von der Leyen αναγνώρισε ότι αυτός ο δασμός «θα αποτελέσει πρόκληση για ορισμένες βιομηχανίες».
Πράγματι, ενδέχεται να διαβρώσει την ανταγωνιστικότητα κάποιων ευρωπαϊκών κλάδων σε σχέση με τους Αμερικανούς ομολόγους τους, παραδέχθηκε η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

O Trump πέτυχε όλους του στόχους

Ο Trump πέτυχε όλους του στόχους που έθεσε με την Ημέρα της Απελευθέρωσης:
(α) Άμεση αύξηση των εσόδων από τους δασμούς που θα μειώσουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα.
(β) Βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, με την ανατροπή του αρνητικού εμπορικού ισοζυγίου με σημαντικούς εταίρους.
(γ) Ανάταξη της ανταγωνιστικότητας της αμερικανικής μεταποίησης σε συνδυασμό με τη διολίσθηση της αξίας του δολαρίου και επιστροφή θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ.

Το παρασκήνιο της συμφωνίας

Και οι δύο ηγέτες συμφωνούν ότι η συμφωνία καλύπτει τον τομέα των αυτοκινήτων, κάτι που επιθυμούσε σφόδρα η Γερμανία καθώς απειλείτο η αυτοκινητοβιομηχανία της, αφού μέχρι πρότινος οι ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες αντιμετώπιζαν τομεακό δασμό 25%.
Ο Trump δήλωσε ότι «οι ευρωπαϊκές χώρες θα ανοίξουν τις αγορές τους με μηδενικούς δασμούς».
Επιπλέον, τα αεροπλάνα και τα ανταλλακτικά θα εξαιρεθούν από δασμούς, ενώ σύμφωνα με την Von der Leyen, τα φαρμακευτικά προϊόντα και οι ημιαγωγοί θα υπόκεινται στον νέο δασμό 15%, προστατεύοντάς τα έτσι από τομεακούς δασμούς που θα μπορούσαν να φτάσουν το 200% — όπως είχε απειλήσει ο Trump.
Ωστόσο, πριν από τη συνάντηση, ο Trump είχε δηλώσει ότι τα φαρμακευτικά δεν θα περιλαμβάνονταν στη συμφωνία ( θέλει ανάπτυξη της εγχώριας παραγωγής και κάθετη μείωση των τιμών).
Άλλοι Αμερικανοί αξιωματούχοι φαίνεται να επιβεβαιώνουν την εκδοχή της Von der Leyen, αλλά τελική συμφωνία δεν έχει ακόμη υπογραφεί.

Ενέργεια, εξοπλισμοί και επενδύσεις

Ακολουθώντας το παράδειγμα της Ιαπωνίας, η ΕΕ ουσιαστικά απλώς δηλώνει ανακουφισμένη (!) καθώς γλίτωσε ακόμη υψηλότερους δασμούς.
Συμφώνησε να προμηθευτεί αμερικανική ενέργεια αξίας 750 δισ. δολ. έως το τέλος της θητείας Trump — ποσό πολλαπλάσιο από τα 65 δισ. δολ. των συνολικών εισαγωγών ενέργειας από τις ΗΠΑ το 2024.
Ακόμη και αν η Ευρώπη κάλυπτε όλη τη ζήτηση για diesel και LNG από αμερικανικές πηγές, ο στόχος θεωρείται υπερβολικά φιλόδοξος και συγκρούεται με την ευρωπαϊκή στρατηγική διαφοροποίησης προμηθευτών.
Η ΕΕ δεσμεύτηκε επίσης να αγοράσει μεγάλες ποσότητες στρατιωτικού εξοπλισμού, κάτι που ανταποκρίνεται σε υφιστάμενες ανάγκες — αν και χώρες όπως η Γαλλία θα προτιμούσαν η αμυντική παραγωγή να παραμείνει εντός Ευρώπης και γι’ αυτό χαρακτήρισαν την εν λόγω συμφωνία αντίθετη με τα συμφέροντα της Ευρώπης
Αξιοσημείωτη είναι και η δέσμευση για επενδύσεις 600 δισ. στις ΗΠΑ.
Για τον Trump, πρόκειται για καθαρή νίκη, όπως είναι οφθαλμοφανές.
Αν οι επενδύσεις αυτές προέλθουν από ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, θα οδηγήσουν σε μεταφορά παραγωγικών δραστηριοτήτων εκτός ΕΕ πέραν από την μεταφορά των πόρων.
Αν προέλθουν από ευρωπαϊκά κράτη ή θεσμούς, θα πρέπει να ανταγωνιστούν τις εσωτερικές ανάγκες επενδύσεων, σε μια περίοδο δημοσιονομικών περιορισμών.

Η γερμανική αμυντική μηχανή φέρνει αιμορραγία και κρίση χρέους

Η πιο σημαντική ευρωπαϊκή εξέλιξη είναι η επανεμφάνιση της Γερμανίας ως στρατιωτικού παίκτ, με πενταετές σχέδιο επενδύσεων άνω των 600 δισ. ευρώ για άμυνα και ασφάλεια.
Αλλά είναι ενδεικτικό ότι η κυβέρνηση Merz υιοθετεί μια φιλοσοφία «Made for Germany», παραμερίζοντας την ευκαιρία να θέσει την χώρα στο επίκεντρο ενός συνασπισμού που θα μπορούσε να αποτελέσει τη ραχοκοκαλιά μιας μελλοντικής ευρωπαϊκής αμυντικής ένωσης.
Αντίστοιχα, η πρόσφατη Lancaster House Agreement μεταξύ Βρετανίας και Γαλλίας αποτελεί μια διμερή entente industrielle παλαιού τύπου, που επιτρέπει και στις δύο χώρες να διατηρούν εθνική ισχύ σε μια «Ευρώπη της ασφάλειας και άμυνας» — αλλά όχι ένα θεμέλιο λίθο για ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό εγχείρημα.
Η Γερμανία ετοιμάζεται να διπλασιάσει τον ετήσιο προϋπολογισμό της για την άμυνα, φτάνοντας μέχρι και τα 162 δισεκατομμύρια ευρώ (189 δισεκατομμύρια δολάρια) έως το 2029, μια σημαντική στρατηγική στροφή καθώς η χώρα αυξάνει τις στρατιωτικές της δυνάμεις με προπέτασμα καπνού τις υποτιθέμενες αυξανόμενες απειλές από τη Ρωσία.
Η προγραμματισμένη αύξηση περιλαμβάνει 9 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως που θα προορίζονται για την υποστήριξη της Ουκρανίας και θα ανεβάσει τις αμυντικές δαπάνες περίπου στο 3,5% του ΑΕΠ, πολύ πάνω από τον στόχο του ΝΑΤΟ για το 2035, όπως ανέφερε τη Δευτέρα 28/7 το Bloomberg News, επικαλούμενο υψηλόβαθμο κυβερνητικό αξιωματούχο.
Αυτή τη στιγμή, η Γερμανία δαπανά το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα.
Η αύξηση αυτή σηματοδοτεί μια δραματική αλλαγή κατεύθυνσης για τη χώρα, που παραδοσιακά ήταν προσεκτική ως προς τη στρατιωτική εμπλοκή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.


Finis Europae… χωρίς σχέδιο

Η Ευρώπη δεν μπορεί να κρύψει το γεγονός ότι η διοίκηση Trump 2.0 την εξανάγκασε σε υποταγή.
Το κορυφαίο πολυμερές μπλοκ ελεύθερου εμπορίου στον κόσμο απέτυχε να υπερασπιστεί το εμπόριο – ιδού ένα οξύμωρο σχήμα καθώς οι Κινέζοι θα εμφανιστούν ως υπερασπιτές της ελεύθερης οικονομία
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, έφτασε στο σημείο να παρουσιάσει την Ευρώπη ως τον «δράκο του παραμυθιού», επαναλαμβάνοντας το αφήγημα του Trump περί μηδενικού αθροίσματος στο εμπόριο.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επωφελήθηκε από τις μηδενικές αμυντικές δαπάνες αλλά και την φθηνή πρόσβαση στην τεράστια αμερικανική αγορά για να διαμορφώσει με το πλουσιοπάροχο κοινωνικό της κράτος μεταπολεμικά.
Οι ευρωπαϊκές χώρες, από κοινού, στερούνται της οικονομικής ισχύος, της στρατιωτικής δύναμης και της κοινής κοσμοθεωρίας για να υπερασπιστούν συλλογικά κοινές αξίες και συμφέροντα.
Η Ευρώπη δεν μπορεί να διεξάγει έναν εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ επειδή είναι διχασμένη.
Δεν μπορεί να αντέξει έναν επειδή είναι αδύναμη.
Δεν μπορεί να παίξει το παιχνίδι εμπορικών συμφωνιών τύπου Trump, που συνδυάζει γεωπολιτική ισχύ και πολιτικό βολονταρισμό, μέσα σε μια τεχνοκρατική διαδικασία για την οποία έχει σχεδιαστεί η ΕΕ.
Η Αμερική το γνώριζε αυτό.
Τώρα το γνωρίζει και ο υπόλοιπος κόσμος.
Η αντιμετώπιση της βιομηχανικής παρακμής φέρνει όλο και περισσότερο πίσω την πρακτική της κρατικής στήριξης, παρακάμπτοντας την ενοποίηση της ευρωπαϊκής αγοράς καθώς αναμένεται να κυριαρχήσει ο ευρωπαϊκός εθνικισμός.
Η κινητοποίηση περισσότερων κοινών ευρωπαϊκών πόρων, που θα μπορούσε να είναι η πιο απλή διέξοδος – όπως οι προτάσεις Draghi που περιελάμβαναν ένα πρόγραμμα επενδύσεων ίσο με το 5% του ΑEΠ ή 800 με 900 δισ. ευρώ- παραμένει ακόμη ταμπού, όπως κατέδειξαν ξανά οι πρόσφατες συζητήσεις για τον επόμενο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Ο Jean Monnet είχε πει ότι «η Ευρώπη θα σφυρηλατηθεί μέσα από κρίσεις και θα είναι το άθροισμα των λύσεων που θα υιοθετηθούν σε αυτές».
Ο έτερος ιδρυτής της ΕΕ, Paul-Henri Spaak, αντίθετα, παρατηρούσε ότι «υπάρχουν μόνο δύο τύποι κρατών στην Ευρώπη: Μικρά κράτη και μικρά κράτη που δεν έχουν ακόμη συνειδητοποιήσει ότι είναι μικρά».
Αν είναι να τελειώσει η ταπείνωση της Ευρώπης, τα ηγετικά της κράτη πρέπει να θυμηθούν τον Spaak και να ξαναμάθουν τον Monnet.
Η Ευρώπη όπως τη γνώρισαν οι γενιές που συμμετείχαν στο εγχείρημα της ολοκλήρωσης είναι ήδη νεκρή.

www.bankingnews.gr